Feestdagen, dat was de tijd voor een goed boek. Ik sla de bladzijde om en wordt verrast door de koptekst ‘De vroedvrouwmethode’ wat heeft dat met weerstand in gesprekken te maken. Mijn ogen vliegen over de regels. Het gaat over Socrates (de Griekse filosoof van 469-399 v Chr.) hij gebruikte een gespreksmethode om zijn gesprekspartner aan het twijfelen te brengen.

 

Durf jij dat

🤷‍♂️Iedere kraamvrouw die vragen te stellen, waardoor zij juist gaat twijfelen? Vragen over bijvoorbeeld;

• Aangeschafte materialen,
• Haar eigen jeugdgeschiedenis,
• Gevoelens over haar moederschap,
• Eerder gemaakte keuzes of seksualiteit?

En dan aan iedereen hè, zoals bijvoorbeeld: piepjonge ouders, gezinnen uit andere culturen, kwetsbare gezinnen die al hulpverleners moe zijn, opgeleid of juist ongeletterd.

😬Durf jij het? Als je het gesprek aangaat, hoe groot is de kans dat jij vooral praat en de ander zwijgt. Je misschien een vaag antwoordt krijgt, morgen niet terug hoeft te komen of een klacht bij je werkgever hebt liggen? Voel jij je zeker genoeg om moeilijke vragen te stellen. Vragen die zo belangrijk zijn om goed aan te sluiten bij de kraamvrouw zodat jij goede zorg kunt geven. De vroedvrouwmethode maakt het makkelijk en haalt weerstand naar beneden.

 

De vroedvrouwmethode

Praktisch en makkelijk zegt Socrates. De gespreksmethode is precies zoals een verloskundige een barende vrouw helpt. ‘Datgene wat in haar leeft, naar buiten krijgen’. Hoe deed Socrates dat dan. Hij bracht geen kennis over aan zijn gesprekspartners, maar stelde vragen om datgene wat sluimerde diep van binnen naar de oppervlakte te brengen.

Socrates bracht zijn gesprekspartners aan het twijfelen, onder het motto:

‘Omdat ik meer twijfel dan wie dan ook, veroorzaak ik twijfel in anderen.’

Uhm lekker dan.

 

Twijfel brengt verlangen

Waarom  zorgde hij er heel bewust voor dat zijn gesprekspartner ging twijfelen. Hij deed dit om samen tot scherpere inzichten, verlangens en zelf gestelde doelen te komen. Het verlangen uitdiepen zorgt ervoor dat de weerstand of anders gezegd wrijving voor nieuwe situaties laag blijft. Hoe hij dat deed? De vroedvrouwenmethode bestaat voornamelijk uit het stellen van open vragen, te reflecteren en door een gids te mogen zijn voor iedere vrouw. Ja maar….dan kom je toch ook wrijving tegen?

 

Wrijving heb je nodig

🤕Ken je dat? Je doet zó je best, stelt open vragen en de kraamvrouw zegt alleen maar dingen die je niet wilt horen: ‘JA MAAR…’, Jij hebt makkelijk praten, ik wil het wel, maar het lukt niet, ik heb straks niet zoveel tijd of, ik wil het wel maar mijn partner moet het ook willen of erger: ‘Ja zeggen en nee doen. Wellicht herinner je je hoe frustrerend het was of hoeveel energie het kostte om met dergelijke kraamvrouwen in gesprek te zijn. Je herkent misschien dit voorbeeld wel:

Kraamverzorgende: “Vanessa waar mag Shajenna slapen?”

Kraamvrouw: “In de box, ergens anders willen mijn kinderen niet slapen”.

Kraamverzorgende: “Vanessa, dat is niet verstandig. Het is te onrustig en dan huilt ze meer dan normaal, dat is niet goed”

Kraamvrouw: “Dat hebben we met Davinjo het eerste jaar ook gedaan”.

Je merkt het hè, jij bent de enige expert en hiermee creëer je geen fijne werkrelatie en geen verlangen richting de gewenste verandering. De wrijving is geboren. Wat is dan nu eigenlijk wrijving. Meestal bedoelen professionals met wrijving een van de volgende drie punten:

• • Behoudtaal: de kraamvrouw noemt redenen om te doen waarvan ze overtuigt is, terwijl jij bewust of onbewust hoopt op verandering (verandertaal):
  • Wrijving: de werkrelatie tussen jullie verloopt stroef;
  • Verzet: de kraamvrouw verzet zich tegen de adviezen die zij van jou krijgt.

 

Behoudtaal

Stel, je kraamvrouw vertelt haar redenen om niet jouw adviezen aan te nemen. Tot zover is er niets aan de hand. We weten dat kraamvrouwen redenen hebben om wel én om niet je adviezen aan te nemen. Vaak twijfelen ze enorm. Er is pas een probleem als jij de reden niet wilt horen.

Je vergeet bijvoorbeeld te vragen waarom de kraamvrouw Shajenna in de box laat slapen. Dit probleem kan gemakkelijk ontstaan als je sneller wil dan de kraamvrouw en daardoor in de reparatiereflex stapt. Gewoon omdat de behoudtaal van de kraamvrouw jou op dat moment niet zo goed uitkomt. Toch is dit niet helemaal eerlijk. Het is goed om te beseffen dat behoudtaal bij veranderen hoort. Hoe vaardig je ook bent in het voeren van gesprekken, mensen zijn nu eenmaal twijfelaars (ambivalent). Maak hier gebruik van, door de twijfels naar buiten te krijgen en het verlangen groot wordt.

💡Tip: Je kunt de behoudtaal reflecteren of samenvatten, zodat de ander zich gehoord voelt. Met je reflectie erken je dat die kant van het verhaal ook belangrijk is voor de kraamvrouw. Als je je reflectie laat volgen door een stilte, een suggestie of een vraag ontlok je mogelijk weer verandertaal.

 

Wrijving

Wrijving heeft betrekking op de werkrelatie en betekent dat het stroef loopt tussen kraamvrouw en kraamverzorgende. Besef dat bij wrijving beide partijen een aandeel hebben. Wees daarom niet bang om naar je eigen aandeel te kijken. Daar heb je immers invloed op, ook al is het niet altijd prettig om in de spiegel te kijken.

Wrijving kun je bijvoorbeeld als volgt herkennen:

• De kraamvrouw beschuldigt je: ‘Ja jij hebt makkelijk praten. Jij bent er ‘s nachts niet…’
• De kraamvrouw gaat zich verdedigen: ‘Ja, maar ik kan er niks aan doen, dat is in onze cultuur normaal’
• De kraamvrouw schittert letterlijk door afwezigheid.

💡Tip: Doe een stapje terug. Het hapert in jullie werkrelatie, dit is je basis. Het is nu belangrijk om terug te gaan naar het herstellen van jullie werkrelatie.

Verzet

Als de kraamvrouw het gevoel heeft dat zij niet volledig wordt gerespecteerd, reageert zij vaak met verzet door jouw advies te negeren of zelfs door het tegenovergestelde te doen. Vooral in kraamgezinnen die het niet zo hebben op hulpverleners, hulpverleners moe zijn,  komt dit verschijnsel nogal eens voor. Zelf heb ik dit vaak zien gebeuren toen ik werkte als kraamverzorgende, zodra ik adviezen ging geven over bijvoorbeeld veilig slapen. Wanneer ik daarover vertelde ontstond er in deze gezinnen soms verzet. Heel begrijpelijk, want voor sommige kraamvrouwen was het te slapen leggen van de baby in de box, een pre. Omdat ik aan het begin van de zorg mijn ongevraagde advies gaf, startten we niet prettig. Na een tijdje leerde ik om het anders aan te pakken, een kort voorbeeld:

Kraamverzorgende: “Vanessa waar mag Shajenna slapen?”

Kraamvrouw: “In de box, ergens ander willen mijn kinderen niet slapen”.

Kraamverzorgende: “Je kinderen slapen altijd in de box”.

Kraamvrouw: “Nou ja, ik heb wel een bedje, maar dit is makkelijker hè”.

Kraamverzorgende: “Je houd je kinderen graag dicht bij je”.

Kraamvrouw: “Ja, jij snapt het. Ik wil graag zien hoe ze slapen want voor je het weet pakt de wiegendood mijn kinderen”

Kraamverzorgende: “Je wil graag dat Shajenna veilig kan slapen, mag ik je daar wat over vertellen?”.

Kraamvrouw: “Ja natuurlijk, heb jij daar ervaring mee?”

Nadat we samen de nadelen en de voordelen van het slapen in de box en het slapen in een ledikantje hadden doorgesproken. Vroeg ik veelal “hoe zullen we een veilig bedje voor Shajenna maken” Vaak kwam de kraamvrouw zelf met een idee die voor veilig slapen acceptabel was.

Het lastige voor kraamverzorgenden is wel dat sommige kraamvrouwen al met gevoelens van verzet, kraamzorg accepteren. Toch zijn er ook dàn, mogelijkheden om een samenwerkingsrelatie op te bouwen.

💡Tip:

• Empathie tonen voor de gevoelens en de mogelijkheden van de kraamvrouw.
• Aandachtig en reflectief luisteren
• Zoeken naar de ruimte die de kraamvrouw wél heeft, hoe klein ook.
• Beginnen bij de hulpvraag of de doelen van de kraamvrouw zelf.

 

🎓Twijfelen, we hebben het dus nodig. Haal de twijfel naar buiten zodat er ruimte ontstaat voor nieuwe ideeën, eigen gestelde doelen, adviezen en gewoontes.

Goed om te weten

Best veel informatie deze keer hè over die vroedvrouwmethode van Socrates. Ga er stap voor stap mee aan de slag tijdens je werk. Of wanneer het nog niet zo goed gaat….wees gerust je bent niet de enige. Het kan helpen om mijn reader met tips te downloaden. Motiverende gespreksvoering vraagt nu eenmaal de nodige oefening.

 

🎓Ben je toe aan verdieping en ben je nieuwsgierig geworden hoe je behoudtaal en verandertaal kunt herkennen en wrijving kunt verlagen? Dan is het thema gerichte aanbod vast wat voor jou

1. Motiverende gespreksvaardigheden voor ieder gesprek.
2. Weerstand heb je nodig, toch?

Kijk eens rond op ‘Trainen in verandertaal’

De training is met 3 punten geaccrediteerd bij KCKZ en al door velen gevolgd. Wil je weten hoe zij de training ervaren hebben? Kijk dan even naar de reviewpagina.

Heb jij een ander kwaliteitsregister nodig of ben je een Zzp-er en wil je samen met je collega’s, je team of als organisatie de training volgen?

Mail of bel en we verkennen samen jullie wensen.

Groet, Esther.

Ps. 💡Boekentip; ‘Filosofie voor een weergaloos leven‘ Auteur: Lammert Kamphuis